Mỹ ra mắt “ổ cứng DNA” có thể lưu trữ dữ liệu hàng nghìn năm

Một kỷ nguyên lưu trữ hoàn toàn mới đang dần hình thành, khi con người bắt đầu biến mã gien sự sống thành nơi cất giữ thông tin gần như vĩnh cửu. Mới đây, hệ thống Atlas Eon 100 chính thức được giới thiệu, mở ra viễn cảnh bảo tồn tri thức và di sản nhân loại trong hàng nghìn năm, vượt xa mọi giới hạn của công nghệ lưu trữ truyền thống.

Trong một cột mốc mang tính lịch sử của ngành công nghệ sinh học, Atlas Data Storage – công ty tiên phong đến từ Mỹ – đã công bố Atlas Eon 100 vào ngày 2/12. Đây được xem là dịch vụ lưu trữ dữ liệu bằng DNA tổng hợp có khả năng mở rộng quy mô đầu tiên trên thế giới, đánh dấu bước chuyển mình từ kỷ nguyên lưu trữ từ tính sang kỷ nguyên lưu trữ sinh học.

Khi mã nhị phân nhường chỗ cho mã sự sống

Công nghệ đột phá này hoạt động dựa trên việc chuyển đổi dữ liệu kỹ thuật số – vốn được biểu diễn bằng các dãy 0 và 1 – sang “ngôn ngữ của sự sống”. Thay vì bit nhị phân, thông tin được mã hóa thành bốn bazơ nitơ của DNA gồm Adenine (A), Cytosine (C), Guanine (G) và Thymine (T).

Ông Bill Banyai, nhà sáng lập Atlas Data Storage, khẳng định: “Atlas tự hào là công ty duy nhất trên thế giới triển khai giải pháp lưu trữ dữ liệu dựa trên DNA ở quy mô lớn. Đây là thành quả của hơn một thập kỷ nghiên cứu liên ngành, nhằm giải quyết bài toán lưu trữ dài hạn cho nhân loại.”

Không giống các thiết bị lưu trữ quen thuộc, Atlas Eon 100 sử dụng DNA tổng hợp đã được khử nước, đưa dữ liệu vào trạng thái “ngủ đông”. Nhờ đó, thông tin có thể được bảo quản an toàn trong hàng nghìn năm mà không cần cấp điện liên tục hay sao chép định kỳ để tránh xuống cấp.

Lời giải cho bài toán tuổi thọ dữ liệu

Sự xuất hiện của Atlas Eon 100 được xem là câu trả lời trực diện cho điểm yếu lớn nhất của các phương tiện lưu trữ hiện nay: tuổi thọ hạn chế. Ổ cứng HDD thường gặp lỗi cơ học sau khoảng 10 năm, đĩa quang như CD/DVD có thể xuống cấp sau 20–25 năm, trong khi bộ nhớ Flash chỉ duy trì độ ổn định từ 1 đến 10 năm. Ngược lại, DNA – nếu được bảo quản đúng cách – có thể tồn tại và giữ nguyên thông tin trong hàng thiên niên kỷ.

Không chỉ bền bỉ, DNA còn sở hữu mật độ lưu trữ vượt trội, cao hơn hơn 1.000 lần so với các công nghệ từ tính truyền thống. Một khối lượng dữ liệu khổng lồ có thể được nén gọn trong thể tích cực nhỏ, dễ dàng lưu trữ và vận chuyển, với độ tin cậy mà nhà sản xuất cam kết lên tới 99,99999999999%.

Gìn giữ di sản cho tương lai

Với khả năng gần như “miễn nhiễm” trước sự tàn phá của thời gian, công nghệ lưu trữ DNA mở ra hy vọng lớn cho việc bảo tồn di sản nhân loại. Các bảo tàng, chính phủ và tổ chức văn hóa có thể lưu trữ bản số hóa hiện vật, lịch sử truyền miệng hay những ngôn ngữ đang đứng trước nguy cơ biến mất, để chúng được truyền lại cho các thế hệ sau trong nhiều thế kỷ.

Đối với doanh nghiệp và giới nghiên cứu, Atlas Eon 100 cũng mang đến giải pháp lưu trữ lý tưởng cho hồ sơ lâu dài, dữ liệu huấn luyện AI hay các tập dữ liệu khí hậu quan trọng, đồng thời giảm đáng kể chi phí bảo trì và tác động môi trường so với các trung tâm dữ liệu truyền thống.

Atlas Eon 100 không chỉ đơn thuần là một sản phẩm công nghệ, mà được xem như viên gạch nền móng cho tham vọng lớn hơn: tiến tới khả năng lưu trữ dữ liệu dung lượng cấp terabyte trên DNA. Trong bối cảnh dữ liệu toàn cầu đang tăng trưởng theo cấp số nhân, việc quay trở lại với mã gien – cấu trúc lưu trữ thông tin nguyên thủy nhất của tự nhiên – có lẽ chính là con đường bền vững và lâu dài nhất mà nhân loại có thể lựa chọn.